“Bazen en küçük şeyler, bütün bir ekosistemi kendi başına dize getirmeye yeter.”
Deloitte’un çip krizi hakkındaki raporunun bu giriş cümlesi son üç yılda otomotiv sektöründe yaşanan çip krizini en iyi şekilde anlatıyor.
Çip krizinin başladığı ilk günden beri ümitle işaret edilen 2023’e girmiş durumdayız. Beklendiği gibi çip krizi bu yıl sona erecek mi? Bu soruya arkasına yaslanıp evet diyebilecek bir profesyoneli bulmak hala çok zor.
Çip kıtlığı için yüz milyarlarca dolarlık yatırım ve destek paketi açıklandı.
Ancak Dünya genelinde özellikle 2022’de açıklanan destek paketleri ve yatırımlar 2023’ü çip krizinin daha az hissedileceği bir yıl haline getirebilir.
- Güney Kore çip üretim kapasitesinin artırılması için 10 yıl içinde 450 milyar dolarlık destek sağlayacağını açıkladı.
- ABD, ağustos ayında yarı iletken çiplerin ülke içinde üretilmesi ve bu alandaki bilimsel araştırmaları desteklemek için 53 milyar dolarlık bir destek yasası çıkardı.
- Avrupa Birliği ise çip üretim pazarındaki payını 2030’a kadar iki kat artırmayı hedeflendiğini açıkladı.
- ABD’de fabrika da açmayı planlayan dünyanın en büyük çip üreticisi TSMC ise, 44 milyar dolarlık plan açıkladı
- Türkiye’de çip tasarımı ile ilgili sınırlı girişimler olsa da henüz çip üretimi yapılmıyor.
Çip üreticileri umutlu ancak otomotiv sektöründe kesintiler 2023’te de devam edecek.
Çip krizinin 2023’te devam edip etmeyeceği ile ilgili bazı görüşler ise şöyle:
- Financial Times’ta (FT) yayınlanan yeni bir rapor otomotiv endüstrisinde tedarik zinciri kıtlıklarının 2023 yılı boyunca devam edeceğini söylüyor.
- Yarı iletken şirketi Onsemi’nin Başkanı Hassane El-Khoury: 2023’ü değiştirmek için yapabileceğiniz hiçbir şey yok. Müşteri talebini karşılamak için 2023’te her ay, her çeyrekte kapasite artıracağız.”
- Bazı analistlerin tahminleri ise çip kıtlığı nedeniyle 2023’te yaklaşık 3 milyon daha az araç üretileceği yönünde.
KPMG’nin yarı iletken üreticileri yöneticileriyle gerçekleştirdiği ankette ise beklentiler daha olumlu. Ankete katılan 153 yöneticinin temsil ettiği şirketlerin yarısından fazlası 1 milyar dolardan fazla ciroya sahip.
“2023’te de yıl boyunca ara ara kesintiler yaşanabilir.”
Bu yöneticilerin 2023 yılında çip krizinin bitebileceğine dair söylemleri oldukça umut verici. Ancak bu üreticiler de otomotiv sektörüne ayrı bir parantez açıyor ve otomotiv sektöründe 2023’te de yıl boyunca ara ara kesintiler yaşanabileceğini belirtiyorlar.
Kısacası, çip üretiminde milyarlarca dolarlık yatırım/destek haberlerinin arasında 2023 yılında da istenilen otomobillerin, istenilen zamanlarda filolara katılabilmesi sorun olmaya devam edecek.
Kaynaklar: Ars Technica, Financial Times, KPMG, Deloitte